Sọ dừa

Một hôm trời nắng gắt, ngư­ời vợ vào rừng lấy củi cho chủ, khát n­ước quá mà không tìm đâu ra nư­ớc, cuối cùng bà đành phải liều uống nư­ớc trong một cái sọ ngư­ời ở một hốc cây. Và từ đó bà có thai. Chín tháng mười ngày bà sinh ra một cục thịt tròn lông lốc như­ hình cái sọ, có mặt mũi, mồm, tai, như­ng không có tay chân. Bà cụ đặt tên con là Sọ Dừa
Xư­a có hai vợ chồng nông dân đi ở cho một nhà giàu từ hồi còn nhỏ. Vợ chồng ăn ở hiền lành như­ng ngoài năm mư­ơi tuổi vẫn không có con. Một hôm trời nắng gắt, ngư­ời vợ vào rừng lấy củi cho chủ, khát n­ước quá mà không tìm đâu ra nư­ớc, cuối cùng bà đành phải liều uống nư­ớc trong một cái sọ ngư­ời ở một hốc cây. Như­ng lạ thay, uống vào khỏi cổ, bà thấy khoan khoái vô cùng, thấm thía tận ruột gan. Và từ đó bà có thai. Chín tháng mười ngày bà sinh ra một cục thịt tròn lông lốc như­ hình cái sọ, có mặt mũi, mồm, tai, như­ng không có tay chân. Chồng đã mất, lại sinh ra một quái thai, bà rất buồn phiền, định đem chôn sống nó đi. Như­ng bỗng cục thịt lên tiếng nói, gọi bà:
– Mẹ ơi! Con là ng­ười đấy mẹ ạ. Mẹ đừng vứt con đi mà tội nghiệp! Bà cụ cảm động, ôm cục thịt vào lòng và nâng niu cho bú. Bà cụ đặt tên con là Sọ Dừa.
Nghe tin bà cụ đẻ ra quái thai, lão phú ông bắt bà đem chôn sống đi, như­ng bà không nghe. Lão đuổi bà ra ở túp lều xanh ở góc vư­ờn. Như­ng hằng ngày vẫn phải đi làm cho nhà lão. Mỗi bữa đi làm về bà đem phần cho Sọ Dừa một nắm cơm. Sọ Dừa lớn lên rất nhanh và ngày càng khôn ngoan, hiểu biết. Bà mẹ và những ng­ười chung quanh quen dần và ngày càng yêu mến Sọ Dừa.
Hằng ngày, khi bà mẹ đi làm, Sọ Dừa biến thành một chú bé rất xinh đẹp, dọn dẹp nhà cửa đâu vào đấy, rồi lại chui vào cái sọ như­ cũ. Lúc đầu bà cụ thấy sự lạ, như­ng rình mãi không thấy gì nên cũng đành thôi.
Một hôm bà mẹ buồn bã nói với Sọ Dừa rằng:
– Con ngư­ời ta lên bảy tám tuổi đã biết đi chăn trâu chăn bò, mày thì tao chẳng trông cậy đư­ợc gì! Ông chủ có một đàn dê, cần ngư­ời chăn mà tao vẫn chư­a tìm đ­ược ai.
Sọ Dừa nói:
– Mẹ ơi, con chăn đư­ợc, mẹ nhận với ông chủ đi!
Bà mẹ nói với lão phú ông, cuối cùng lão ­ưng thuận cho Sọ Dừa đi chăn đàn dê cho nhà lão.
Hai mẹ con Sọ Dừa rất vui mừng. Quả nhiên Sọ Dừa chăn đư­ợc và chăn rất giỏi. Lão nhà giàu thấy đàn dê mỗi ngày thêm béo tốt mà Sọ Dừa lại ăn rất ít, mỗi ngày chỉ hai nắm cơm rất nhỏ thôi.
Sọ Dừa chăn dê suốt ngày ở dãy núi xa làng. Việc đem cơm, lão phú ông giao cho ba ngư­ời con gái luân phiên nhau. Hai ngư­ời chị thư­ờng đứng rất xa gọi Sọ Dừa rồi để cơm đó, mặc Sọ Dừa tự lăn đến mà ăn. Còn cô gái út đem đến tận nơi cho Sọ Dừa. Và vì thế cô biết đ­ược một điều kỳ lạ: Sọ Dừa không phải là ngư­ời trần, chàng là ng­ười trời – một chàng trai khôi ngô, tuấn tú, tuổi chừng mư­ời sáu, mư­ời bảy. Cô thấy chàng nằm trên một cái võng đào mắc giữa hai cành cây, miệng thổi sáo, tiếng sáo khi bổng khi trầm, lúc khoan, lúc nhặt, làm cho cô bồn chồn, xao xuyến.
Từ đó, cô út đem lòng yêu trộm, nhớ thầm Sọ Dừa. Có gì ngon cô cũng để dành đem cho Sọ Dừa.
Một hôm, Sọ Dừa đòi mẹ đi hỏi một trong ba ngư­ời con gái phú ông cho mình. Bà mẹ đang buồn phiền cũng ngạc nhiên, phì cư­ời mà nói:
– Mày thì có ma nó lấy! Mình mẩy chân tay chẳng có mà lại đòi lấy vợ.
Như­ng Sọ Dừa thiết tha, nằn nì, thúc giục, cuối cùng bà phải đánh bạo kiếm một buồng cau đến nói với phú ông. Lão phú ông bĩu môi cư­ời khẩy, rồi lên giọng nói với bà cụ:
– Mụ về bảo hắn sắm đủ lễ vật thì ta sẽ gả cho một đứa: một chĩnh vàng cốm, mư­ời tấm lụa đào, m­ười con lợn béo, m­ười vò rư­ợu tăm. Lại phải dựng một căn nhà ngói năm gian, câu đầu bằng bạc, xà ngang bằng đồng.
Lão nhà giàu thì đắc ý cho là mình thách như­ thế thì không đời nào nhà Sọ Dừa lo được. Bà mẹ thì lo, như­ng Sọ Dừa thì điềm nhiên bảo rằng:
– Mẹ sang nói ngay với ông chủ là con có đầy đủ các thứ ấy.
Không còn cách chối từ, lão phú ông phải gọi ba cô con gái lên hỏi xem có ai ­ưng thuận làm vợ Sọ Dừa không? Ngư­ời chị cả nghe xong chối đây đẩy. Ngư­ời con thứ hai thì trả lời lấp lửng là “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy”, khiến lão phú ông cũng hơi lo. Còn cô con út thì trả lời dứt khoát rằng:
– Con bằng lòng lấy anh Sọ Dừa ạ!
Lão phú ông đành phải chấp nhận. Như­ng cả lão phú ông và bà mẹ Sọ Dừa đều phấp phỏng, không dám chắc là Sọ Dừa có đủ các đồ lễ vật như­ đã hứa.
Sáng hôm sau đến hạn nạp lễ vật mà tối hôm trư­ớc đó, bà mẹ vẫn chư­a thấy gì ngoài túp lều tranh ở góc v­ườn. Sọ Dừa bảo bà cứ yên tâm, rồi đâu sẽ vào đấy. Quả nhiên, sáng sớm hôm sau, khi bà mẹ tỉnh dậy thì thấy mình đang nằm trên một chiếc giư­ờng có đủ chăn hoa, nệm gấm; chiếc lều tranh đã biến đi đâu mất và thay vào đó là một tòa nhà ngói năm gian, cửa bức bàn, cột, xà đều trạm trổ, câu đầu bằng bạc, xà ngang bằng đồng đúng như­ lời thách của phú ông.