Dưới bóng râm mát của cây sung lâu năm, mấy đứa trẻ tầm tám tới mười tuổi đang chơi cướp cò, tiếng cười của chúng rộn rã cả trưa hè nắng gắt. Tiến đứng nhìn một hồi, rồi mới lại gần đề nghị:
- Cho anh chơi với?
Mấy đứa nhóc cười toe, reo lên:
- A, anh Tiến. Đội tao nhận anh Tiến! Không anh Tiến vào đội em đi…
Bọn trẻ nhao nhao. Cuối cùng thằng Hải lớn nhất trong nhóm đứng ra phân chia:
- Anh ở đội thằng Thắng Còi đây còn em sang đội kia cho công bằng.
Vậy là tất cả nhập cuộc chỉ sau vài phút. Có thêm Tiến, không khí trở nên sôi động hẳn.
Tiếng bọn trẻ hò hét inh ỏi ngay đầu nhà, khiến cho ông Liền Cụt không ngủ được. Ông mặc chiếc áo ba lỗ đã chuyển màu cháo lòng và tay phải vẫn cầm chiếc quạt mo hầm hầm đi ra ngõ, phẩy phẩy cái quạt chỉ vào lũ nhóc:
- Buổi trưa có cho ai ngủ không hả mấy đứa kia. Tao đập cho mỗi đứa cái gậy bây giờ. Cút ngay!
- Mấy đứa nhìn nhau nháy mắt ra ám hiệu: Nhỏ thôi! Ông này nói, là ông ấy làm thật đấy!
Tiến đang cầm chiếc dép trên tay cũng ngừng chạy, đứng im nhìn theo bóng còng còng khổ khổ của ông Liền khi quay lưng bước vào nhà. Và vẫn cái thắc mắc cũ ngày nào quanh quẩn trong đầu cậu: không hiểu ông cụt cái gì mà người ta lại gọi ông như thế nhỉ? Vì chân tay thì ông ấy vẫn có đủ mà! Nhưng rồi, ánh mắt ấy ngay lập tức bị vướng lại bên hàng dâm bụt đầy hoa. Ở đó, có một cô gái trên môi còn chưa tắt nụ cười. Ánh mắt đen thẫm như càng sâu thăm thẳm dưới bóng cây đang lấp lánh ánh cười. Cô gái thấy Tiến nhìn mình thì khẽ mỉm cười có ý ra hiệu: Cứ chơi nữa đi! Còn Tiến thì cứ đứng ngây ngốc ở đó!
Bọn trẻ con nhỏ tiếng hơn, nhưng rồi lát sau lại ầm ĩ ngay lập tức: Anh tiến, anh Tiến để lại dép vào ô chúng mình chơi lại.
Tiến im lặng không đáp. Cậu đặt lại chiếc dép vào ô rồi lầm lũi bước ra về. Khuôn mặt già ưu tư như một ông cụ, chứa đầy những nỗi ưu uẩn khó nói thành lời. Hai bờ vai gầy hơi rũ xuống. Cái lưng nhỏ gánh cả trời nắng to. Bên hàng rào, cô gái nhìn theo tới khi Tiến khuất sau cánh cổng gỗ cũ kĩ xanh rêu đã bạc màu vì mưa nắng.
***
Buổi tối mùa hè oi nồng, cái nóng từ mặt sân hất lên càng hầm hập hơn. Tiến mặc một chiếc quần đùi cộc và áo ba lỗ đi ra bể múc nước dội lên mặt sân. Tiếng nước nổ tí tách, sèo sèo không hiểu vì sao lại khiến Tiến cảm thấy vui vui. Mặc dù chút nước ấy không khiến cho không khí mát hơn nhưng cũng làm cho cái nóng hầm hập ban nãy dịu xuống. Tiến mang chiếc ghế gỗ cao chừng bốn mươi phân ra mé sân ngồi hóng mát. Rồi cậu dừng mắt rất lâu nơi khung cửa sổ của nhà mình.
Ánh đèn bàn vàng vọt chiếu trên khuôn mặt hơi xương nhưng rắn rỏi và đẹp trai của Hiển khiến ánh mắt Tiến có chút cay cay ẩm ướt? Cái thứ tâm trạng ấy người ta gọi là ghen tỵ hay ngưỡng mộ?
Tiến ngồi chống tay lên cằm ngắm nhìn anh trai mình thêm một lúc, rồi uể oải đứng lên như một người vừa mới chạy một đoạn đường dài tới kiệt sức, để đuổi bắt được cái giấc mơ của riêng mình. Nhưng phải về tay trắng. Cậu đi tìm chiếc vỉ ruồi rồi đi lại phía chuồng bò. Mùa hè, muỗi nhiều như tổ ong vỡ, chiếc đuôi con bò ve vẩy và tự quất lên mông mình liên tục nhưng cũng không ngăn được bầy muỗi đói. Tiến vuốt vuốt lên đôi mắt to và toàn lòng đen của con bò khẽ nói:
- Mày có muốn nó không đốt mày đau nữa không? Nhưng sẽ chẳng có cách nào cả.
***
Công việc của Tiến hàng ngày là đi chăn một đàn có sáu con bò. Gồm ba con bò cái, một con bò đực và hai chú bê con. Khu đồi bên cạnh làng là bãi chăn thả của cậu và cả những đứa trẻ chăn bò khác.
Nhưng khi nào Tiến cũng tách ra và tìm một nơi yên tĩnh của riêng mình. Có khi, cậu nằm dài úp mũ lên mặt, tranh thủ làm một giấc. Bởi chỉ khi ngủ, thời gian mới trôi nhanh.
Nhưng hôm nay, có tiếng bước chân ai rất mềm, rất nhẹ đang bước lại gần cậu. Không phải đám trẻ chăn bò. Vì nếu là bọn chúng thì chúng sẽ chạy huỳnh huỵch như trâu húc mả ấy. Đó, hẳn là bước chân một cô gái. Tiến bỗng dưng thấy hồi hộp và căng thẳng. Cậu nhắm mắt lại.
Chiếc mũ từ từ rời khỏi mặt Tiến. Và khi mở mắt, cậu gặp ngay đôi mắt sâu hơn cả chiều sâu của trời và đất, đen hơn cả bóng đêm ấy đang mỉm cười với mình. Tiến thấy mình như hụt hơi. Cô gái lên tiếng:
- Này nhóc, bò của em bị người ta làu mất tiêu rồi đó!
Tiến giật mình thoát khỏi ánh mắt ấy. Bật dậy chạy ầm ầm. Cô gái đứng cười nấc.
Nhưng khi nhìn thấy đủ sáu con bò nhà mình đang ngoan ngoan ngặm cỏ. Tiến mới biết mình bị lừa. Chưa kịp tức giận thì lại cái giọng ấy cất lên ngay phía sau:
- Này, trả công nhé! Chị trông bò cho nhóc ngủ còn gì?
Tiến im lặng không nói. Còn cô gái có vẻ chưa chịu dừng:
- Trả gì sau này chị sẽ nói. Chị là Tuyết.
Tiến thầm nghĩ: Con gái tên Tuyết, nghe đã thấy đáo để rồi! Tiến bỏ đi mặc Tuyết đứng đần mặt: Trẻ con dạo này cũng rõ kiêu!